ANKARA– Kentsel dönüşüm tasarısı TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu tarafından kabul edildi.
Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesine ilişkin düzenlemeleri içeren teklif yasalaştığında;
-Bir mülkün kentsel dönüşüm kapsamına alınabilmesi için maliklerin üçte ikisinin yerine yarıdan fazlasının oyu gerekecek.
-Riskli binaların tespiti, Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü’nün talep etmesi halinde, mülki idare amirinin yazılı izni ile kolluk kuvvetleri tarafından yapılabilecek.
-Çökme riski olan ve doğal afetlerin yaşandığı bölgelerde uygulama projesi aranmaksızın ihale yapılabilecek.
Bugün genel kurulda görüşülerek kanunlaşması beklenen teklifte yer alan bazı düzenlemelere itiraz eden muhalefet partileri, ilgili şerh metinlerini hazırladı.
YAPILARIN GÜÇLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN DÜZENLEME YOKTUR
Cumhuriyet Halk Partisi’nin muhalif şerhinde, teklifte binaların güçlendirilmesine ilişkin bir düzenlemenin bulunmadığı belirtilirken, riskli binaların dönüşümü için gereken çoğunluğun 2/3’ten 50’ye indirilmesi olumlu bulundu. Yüzde +1.
YAŞAM KORİDORLARI YAŞAM ALANLARINA GİRMELİ
Afet planlarının şeffaf olması gerektiğine işaret eden açıklamada, “Yaşam koridorlarının artık şehrin büyümesine ve genişlemesine imkan vermeyecek şekilde afet durumunda kullanılacak bir yasal metinde yer alması gerektiğini belirtiyoruz.”
MÜLK SAHİPLERİ DİKKATE ALINDI, KİRACILAR DEĞİL
Kentsel dönüşüm kanun teklifinde mülk sahiplerinin sorunlarının değerlendirildiği ve kiracılara ilişkin bir düzenleme bulunmadığı belirtilen ek açıklamada, su baskını ve su baskını ve diğer afetlerden kaynaklanabilecek diğer afet riski taşıyan bodrum katlarına ilişkin düzenleme yapılması gerektiğine de dikkat çekildi. iklim krizi.
KENTSEL DÖNÜŞÜM KÂR DÖNÜŞÜMÜ OLMAMALI
Öneride kültür varlıklarına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı belirtilirken, dönüşüm projelerinde ekonomik kırılganlığı yüksek olan yerlere öncelik verilmesi gerektiği kaydedildi. Teklifte kentsel dönüşümün kar amaçlı dönüşüme dönüşmesini engelleyecek bir düzenlemenin yer almadığı belirtildi.
KONSEYİN MÜDAHALELERİ İKAMET DOKUNULMAZLIĞINA MÜDAHALE ETMEKTEDİR
Tasarı teklifinde kolluk kuvvetlerince tespitin düzenlenmesine de itiraz edilen şerhte, mahkeme kararına dayanmaksızın kişinin mülküne resen girilmesinin konut dokunulmazlığına ve mülkiyet hakkına zarar vereceği belirlendi. Anayasa. Yorumda vatandaşlarla uzlaşmaya ilişkin düzenlemelerin de yetersiz olduğu vurgulandı.
KENTSEL DÖNÜŞÜM MÜDÜRLÜĞÜNE SINIRSIZ YETKİ VERİLİYOR
Teklifte yer alan bazı düzenlemelerin Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü’nün yetkilerini sınırsız hale getirdiğinin belirtildiği ek açıklamada, kira desteğine ilişkin konuya da itiraz edildi. Kiraların yüksek olduğuna dikkat çekilerek verilen kira yardımı ve kredilerin güncel fiyatlara göre hesaplanması önerildi.
TEKLİF, RİSKLİ BİNA BAHANESİYLE DÜŞÜK GELİRLİ HALKLARI ORTADAN KALDIRACAK
HEDEP’in muhalefet şerhinde, teklifin idareye sınırsız yetki tanıdığına işaret edilerek, bu yetkilerin “riskli yapı” bahanesiyle dar gelirli insanları kamulaştıracağı belirlendi. Yorum metninde, “Bu şekliyle teklifin, vatandaşı afet riskinden korumaktan ziyade kapitalistleri ön planda tutan, vatandaşı sermayeye karşı korumayan, hatta baskı altına alan bir bağlamı olduğu” belirtildi.
‘VATANDAŞIN MÜLKİYET HAKLARININ İHLALİNİN YASAL DAYANAĞI’
Teklifte yoksulların barınma hakkının göz ardı edildiğini belirleyen HEDEP, teklifin “vatandaşların mülkiyet haklarını ihlal etmenin hukuki dayanağını oluşturduğunu” söyledi. Açıklamada, teklifin yerel yönetimlerin yetkilerini baltaladığı değerlendirmesine de yer verildi.
Mahkeme kararına dayanmadan kişinin malına girmenin Anayasa’daki konut dokunulmazlığı hakkına zarar vereceği ifade edilen HEDEP şerh metninde, teklifin kanunlaşması halinde değeri yüksek yerler dahil gerekli görülen tüm alanların kapatılacağı belirtiliyor. Kent merkezlerinde rezerv yapı alanı ilan edilebilecek, rezerv yapı alanı olarak ilan edilen yerler ise dönüşüme tabi tutulacak. Boşaltılıp yerine yeni binalar yapılabileceğine dikkat çekildi.
AFET RİSKİ ÜZERİNDEN KIRA DEVREDİLECEK
Açıklamada, “Afet riskini bahane ederek vatandaşlardan alınan mülkler üzerinden hükümet yanlısı şirketlerle kurulabilecek ‘ortak şirketler’ aracılığıyla bazı kişi ve kurumlara kira transferi yapılması yasal hale geliyor.” “Bu düzenleme aynı zamanda Anayasa’nın bireysel mülkiyet haklarına ilişkin hükümlerini de açıkça ihlal etmektedir.”
KOMİSYONDAN HEMEN GEÇİRİLDİ
Tasarının birkaç saat içinde hızla komisyondan geçtiğini belirten GÜZEL Partisi, muhalif şerhinde tıpkı CHP ve HEDEP gibi kolluk kuvvetlerinin hakim kararı olmadan evlere girilmesi gibi düzenlemelerin ikamet dokunulmazlığı hakkını ihlal ettiğini kaydetti.
REZERV YAPI DÜZENLEMESİ VATANDAŞA ZARAR VERECEK
DÜZGÜN Partisi, riskli bölgelerdeki rezerv yapı alanlarındaki taşınmazların metrekaresinin yüzde 30’una tekabül eden bedelin kentsel dönüşüm çalışmalarına gelir sağlanması amacıyla Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü için düzenlendiğine dikkat çekerek, bunun ne zaman bilinmediğini belirtti. Yüzde 30 oranı neye dayanarak belirlendi ve vatandaşların mağdur olacağı belirtildi.
KENTSEL DÖNÜŞÜM İHTİYAÇ AMA TEKLİF YETERLİ, EKSİ
Teklifin kentsel dönüşüm sürecini hızlandıracağı söylense de birçok tutarsızlık içerdiğini kaydeden ÂLA Partisi, “Kentsel dönüşüm meselesinin ciddiyetinin farkında olduğumuzu ve yapısal anlamda desteklediğimizi ifade ederken, Teklif metnini yetersiz ve eksik bulduğumuzu belirtmek isterim.”
